20 września 2019
do konsultacji

Rozporządzenie o poziomach zanieczyszczeń w powietrzu

ŹRÓDŁO DOKUMENTU

Podstawa prawna

art. 86 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo ochrony środowiska

Historia

• Zmieniane rozporządzenie
• Projekt zmiany rozporządzenia i uzasadnienie
• OSR

Konsultacje społeczne

Wraz z ogłoszeniem projektu rozporządzenia w dniu 20 września 2019 roku, Minister Środowiska zaprosił do konsultacji społecznych (pismo) wyznaczając na nie 5-dniowy termin. Wszelkie uwagi należy zgłaszać na adres poczty elektronicznej: michal.nowak@mos.gov.pl.

Co ciekawe, jako powód skrócenia terminu konsultacji Minister Środowiska podał
następujące kwestie:

• aktualności i nagłaśnianie tematu, w tym także poprzez media
• powtarzające się apele organizacji pozarządowych w sprawie obniżenia poziomów alarmowego i informowania dla pyłu PM10;
• liczne interpelacje poselskie;
• wnioski z ostatniego Raportu pn.”Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami za lata 2014-2017”, Najwyższej Izby Kontroli wskazujące, że Polska należy do krajów o najgorszej jakości powietrza w UE, a średnioroczne stężenia pyłów zawieszonych są niemal dwukrotnie wyższe niż dopuszczalne normy;
• wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 22 lutego 2018 r. w sprawie skargi Komisji Europejskiej C-336/16 (naruszenie nr 2008/2199).

Zgodnie z § 40 ust. 3 Regulaminu pracy Rady Ministrów, w przypadku projektu aktu normatywnego wyznaczenie terminu do zajęcia stanowiska krótszego niż 14 dni, od udostępnienia projektu wymaga szczegółowego uzasadnienia.

Niestety raport z konsultacji nie zawiera załącznika, o którym mowa w samym raporcie, a zatem zapoznanie się ze zgłaszanymi uwagami oraz z uzasadnieniem ich ewentualnego odrzuczenia lub uwzględenia nie jest możliwe.

Omawiany projekt zmiany Rozporządzenia ma na celu zmianę załączników określających wartości poziomu informowania oraz poziomu alarmowania dla pyłu PM10, określając nowe, niższe poziomy w powietrzu na obszarze całego kraju:

• poziom informowania, w celu ostrzegania obywateli o wyższych poziomach zanieczyszczeń w powietrzu, które mogą potencjalnie wpływać negatywnie na zdrowie (było 300 µg/m3; będzie 150 µg/m3)
• poziom alarmowy, w celu ostrzegania obywateli o potencjalnym zagrożeniu dla zdrowia wynikającym z nawet krótkotrwałego narażenia na oddziaływanie ponadnormatywnych stężeń zanieczyszczeń, które osiągnęły poziom alarmowy (było 200 µg/m3; będzie 100 µg/m3).

Należy podkreślić, że projekt wykracza poza minimalne wymagania nałożone na państwa członkowskie dyrektywą 2008/50/WE, ponieważ określa wartości poziomów informowania i alarmowego dla pyłu PM10, których określenie nie jest wymagane w przepisach unijnych. Jest to uzadanione powagą problemu jakim jest zanieczyszczenie powietrza w Polsce. 

Pomimo, że z dokumentu z rekomendacjami przygotowanego przez Zespół roboczy do spraw wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie przy Ministrze Zdrowia (MZ) pn. „Analiza skutków przyjęcia różnych wartości poziomów informowania i alarmowania dla pyłu zawieszonego PM10 z punktu widzenia oddziaływań zdrowotnych”, wynikały wartości niższe tj. odpowiednio 60 i 80 µg/m3, w efekcie w projekcie rozporządzenia przyjęto wartości wyższe tj. odpowiednio 100 i 150 µg/m3.

Zdaniem Ministra Środowiska taka propozycja stanowi racjonalny kompromis pomiędzy oczekiwaniami społeczeństwa, strony samorządowej, lokalnymi uwarunkowaniami samorządów a kwestiami związanymi z ochroną zdrowia obywateli – poziomami zaproponowanymi przez resort zdrowia.

Zmiany wprowadzone niniejszym rozporządzeniem nie będą miały bezpośredniego wpływu na minimalizację zanieczyszczenia powietrza w Polsce, jednak będą w sposób wyraźny wpływać na świadomość społeczną i opinię publiczną, która będzie informowana o przekroczeniach poziomów na wcześniejszym etapie.