ŹRÓDŁO DOKUMENTU - Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw
Projekt proponuje wprowadzenie szeregu istotnych zmian, z czego część charakteryzuje się innowacyjnością i można ocenić jako pozytywne.
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne
Wraz z ogłoszeniem Projektu i udostępnieniem go 23 października 2018 roku, dokument ten skierowano do uzgodnień międzyresortowych. Minister Energii zaprosił także do udziału w konsultacjach społecznych; termin na zgłoszenie uwag do projektu upływa 9 listopada 2018 roku (pismo). Tym samym spełnione zostały wymagania dotyczące wyznaczenia terminu na wniesienie uwag wskazane w § 40 ust. 3 Uchwały Nr 190 Rady Ministrów Regulamin pracy Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 roku. Uwagi należy zgłaszać na adres e-mail: lukasz.bartuszek@me.gov.pl.
Projekt ma na celu nowelizację istotnych obszarów uregulowanych w ustawie - Prawo energetyczne, aczkolwiek w celu ujednolicenia przepisów dotyczących regulowanych kwestii zmiany wprowadzone zostaną także w treści innych aktów prawnych: ustawy o rynku mocy, ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii.
Najważniejsze zmiany w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 roku - Prawo energetyczne dotyczą w szczególności:
struktury organizacyjnej Urzędu Regulacji Energetyki oraz kompetencji jego Prezesa;
alternatywnych metod rozwiązywania sporów;
Pozytywnie należy ocenić działania podjęte w zakresie prawnego uregulowania kwestii zamkniętych systemów dystrybucyjnych, magazynowania energii, inteligentnego opomiarowania czy też rekuperacji energii elektrycznej. Jednocześnie zasadne jest stwierdzenie, iż wprowadzenie nowych definicji czy też ujednolicenie stanu prawnego powinno stanowić pierwszy krok działań rządowych, nie zaś finał prac w tym zakresie. Dla osiągnięcia celów wskazanych w uzasadnieniu Projektu, konieczne będą dalsze zmiany przepisów, a zatem od skuteczności stosowania nowych postanowień zależy w istocie ostateczna ocena proponowanej nowelizacji. Skoro ustawodawca podejmuje się uregulowania tak istotnych i innowacyjnych zagadnień, powinien czynić to kompleksowo. Niestety, dokonywanie nowelizacji pociąga za sobą znaczne koszty. Ponadto wobec wysokiego prawdopodobieństwa konieczności dalszych zmian, może to negatywnie wpłynąć na pewność prawa i stanowić czynnik zniechęcający dla potencjalnych beneficjentów.
Nieodzowne, wobec wzrostu ilości zadań i interesantów, są zmiany dotyczące Urzędu Regulacji Energetyki oraz Koordynatorów do spraw negocjacji, co też słusznie zostało założone w Projekcie.
Zastrzeżenia budzi natomiast treść przepisów dotycząca polityki energetycznej państwa. W nowym brzmieniu ustawy, pierwszeństwo przyznano bezpieczeństwu energetycznemu, zaś innym wartościom jak ochrona środowiska, które stanowią jako cele podrzędne. Istnieje ryzyko, że w nowej polityce energetycznej państwa kwestia ochrony środowiska zostanie zmarginalizowana.
Struktura organizacyjna Urzędu Regulacji Energetyki oraz nowe uprawnienia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki
Dotychczas naboru na Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki dokonywał zespół powoływany przez Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów. Zgodnie z treścią Projektu, zespół ten powoływany będzie w przyszłości przez ministra do spraw energii. Ponadto, obecnie Prezes URE działa jednoosobowo. Na mocy nowych postanowień ustawy Prawo energetyczne obok Prezesa powołanych zostanie dwóch Wiceprezesów. Zmiana ta umotywowana jest rozwijaniem kompetencji Organu i poszerzaniem katalogu zadań wykonywanych przez Prezesa URE. Wobec faktycznego poszerzenia uprawnień zgodnie z treścią Projektu, co dla jednoosobowego Organu stanowiłoby to znaczne obciążenie. Nową regulację dotyczącą Wiceprezesów URE należy ocenić pozytywnie.
Katalog kompetencji Prezesa URE zgodnie z Projektem powiększony zostanie w zakresie:
Alternatywne metody rozwiązania sporów – rozwój ADR w konsumenckich sprawach energetycznych
Nowelizacją ustawy Prawo energetyczne w 2016 roku stworzono podstawę prawną dla wprowadzenia ADR (z j. ang. alternative dispute resolution – alternatywne metody rozwiązywania sporów) w sprawach dotyczących pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich z zakresu objętego regulacją ustawy Prawo energetyczne. Wprowadzono wówczas instytucję Koordynatora do spraw negocjacji, jednoosobowo prowadzącego postępowania w ww. sprawach. Jak wskazano w Projekcie, zainteresowanie ADR-em jest wysokie. Wobec rosnącej ilości spraw, proponuje się w celu umocnienia skuteczności działań Koordynatora umożliwienie prowadzenia postępowań ADR również przez osoby zajmujące się obsługą Koordynatora. Nastąpi to poprzez wprowadzenie przepisów stanowiących, że koordynator wykonuje swoje zadania przy pomocy zespołu i dokonuje upoważnień na rzecz członków zespołu do prowadzenia postępowań w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów. Jako, że rozwój oraz popularność ADR-ów jest zjawiskiem w warunkach polskich rzadkim, a przy tym pożądanym, zmiany w tym zakresie należy ocenić jako słuszne i potrzebne, albowiem pozwolą większej liczbie podmiotów skorzystać z pozasądowych metod rozwiązania sporu.
Magazynowanie energii
W obecnym stanie prawnym pojęcie „magazyn energii” zostało uregulowane w art. 3 ust. 10k ustawy Prawo energetyczne i oznacza „instalację służącą do przechowywania energii, przyłączoną do sieci, mającą zdolność do dostawy energii elektrycznej do sieci”. Odmienną definicję wprowadziła ustawa o odnawialnych źródłach energii. Zgodnie z art. 2 pkt 17 magazyn energii to wyodrębnione urządzenie lub zespół urządzeń służących do przechowywania energii w dowolnej postaci, niepowodujących emisji będących obciążeniem dla środowiska, w sposób pozwalający co najmniej na jej częściowe odzyskanie.
Wobec powyższego dualizmu, powodującego liczne problemy praktyczne, w Projekcie ustalono nową definicję dla pojęcia „magazyn energii”, który będzie oznaczać instalację umożliwiającą magazynowanie energii elektrycznej. Natomiast „magazynowanie energii elektrycznej” zostanie określone jako przetworzenie energii elektrycznej pobranej z sieci elektroenergetycznej lub wytworzonej przez jednostkę wytwórczą przyłączoną do sieci elektroenergetycznej i współpracującą z tą siecią do innej postaci energii, przechowanie tej energii, a następnie ponowne jej przetworzenie na energię elektryczną i wprowadzenie do sieci elektroenergetycznej.
W uzasadnieniu Projektu wskazano, że nowelizacja ma na celu stworzenie korzystnych warunków dla rozwoju zastosowań magazynów energii elektrycznej, w tym poprzez usunięcie barier, które obecnie uniemożliwiają inwestorom uzyskanie korzyści ekonomicznych ze stosowania magazynowania energii elektrycznej. Warto zaznaczyć, że wyróżniono także kontekst realizacji celów polityki energetycznej, m.in. ograniczenie emisji CO2, jednocześnie odwołując się do polityki klimatycznej Unii Europejskiej, która postrzega technologie magazynowania energii elektrycznej jako kluczowe dla wzrostu wykorzystania energii z OZE.
Wśród przeszkód – przepisów wymagających doprecyzowania - zidentyfikowano m.in. niespójność definicji, brak określenia magazynowania energii elektrycznej jako procesu energetycznego, niezdefiniowany status energii elektrycznej wprowadzanej do magazynu energii elektrycznej oraz energii wyprowadzanej z uwzględnieniem strat z magazynu energii elektrycznej w kontekście podatku akcyzowego oraz obowiązków przedstawiania do umorzenia świadectw pochodzenia (z OZE, z kogeneracji i efektywności energetycznej), czy wreszcie nieokreślony status magazynowania energii elektrycznej w kontekście taryfowania i obowiązków koncesyjnych. Dostrzeżono także konieczność wprowadzenia zupełnie nowych przepisów, które wypełnią dotychczasowe braki w uregulowaniu kwestii takich jak: szczegółowe wymagania techniczne i zasady przyłączenia do sieci magazynu energii elektrycznej, zasady współpracy magazynu energii elektrycznej z siecią elektroenergetyczną, zasady współpracy magazynów energii elektrycznej z jednostkami wytwórczymi, w tym ze źródłami OZE, których część stanowią oraz z instalacjami odbiorców końcowych, czy też uwzględnienie faktu, że energia elektryczna pobierana przez magazyn energii elektrycznej, która następnie jest wprowadzana do sieci, nie jest zużyciem końcowym (w regulacjach dotyczących taryfowania odrębnych przepisów). Wskazano również, iż instalacje OZE z magazynami energii elektrycznej nie mają możliwości wykorzystania pełnego potencjału magazynowania w związku z zagrożeniem utraty wsparcia w sytuacji poboru energii z sieci elektroenergetycznej.
Proponowane w Projekcie przepisy dotyczą np. elementów umowy o przyłączenie do sieci magazynu energii elektrycznej, wniosku o określenie warunków przyłączenia magazynu energii elektrycznej, obowiązku uzyskania koncesji czy prowadzenia oraz wpisu do rejestru magazynów energii elektrycznej przyłączonych do sieci. Uzupełniono regulacje dotyczące planu rozwoju przedsiębiorstwa energetycznego lub operatora systemu o analizę kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem magazynów energii elektrycznej w celu zapewnienia dostaw energii elektrycznej, przy czym zgodnie z Projektem, jeżeli wyniki analizy wskazują na brak korzyści lub niewspółmiernie wysokie koszty związane z wykorzystaniem magazynu energii elektrycznej, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej może zaniechać takiego rozwiązania. Przedsiębiorcy ze względu na kwestie finansowe, zapewne ocenią ten ustęp jako pozytywne rozwiązanie, jednakże w szerszej perspektywie nie jest ono korzystne dla celów związanych z ochroną środowiska. Dzięki magazynowaniu energii nie ma konieczności korzystania z niej w czasie rzeczywistym i transportu jej, a zatem zmniejsza się emisja CO2 czy zużycie paliwa, co ma istotne znaczenie wobec problemu globalnego ocieplenia. Magazynowanie energii umożliwiłoby także zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w polskim miksie energetycznym.
Najistotniejsze jednak w praktyce mogą się okazać nowe zasady dotyczące uiszczania opłat. W tym przedmiocie szczególnie ważne jest odciążanie podmiotu posiadającego magazyn energii przyłączony bezpośrednio do sieci, np. drogą wprowadzenia czasowego zwolnienia z opłat za przyłączenie do sieci magazynów energii elektrycznej. Obecnie, koszt zakupu świadectw pochodzenia, jak również liczne opłaty (sieciowa, przesyłowa, OZE, przejściowa) oraz podatek akcyzowy w istocie są podwójnie uiszczane. Koszty ponoszone są zarówno podczas nabycia energii elektrycznej z magazynu energii z sieci, ponownie zaś tożsamy podmiot uiszcza powyższe opłaty dokonując odsprzedaży energii. W zamyśle autorów Projektu, dokonać należy nowelizacji definicji odbiorcy końcowego, poprzez co zgodnie z uzasadnieniem Projektu nastąpi „uwzględnienie natury magazynowania energii elektrycznej poprzez uwzględnienie w tej definicji wyłączenia energii zużywanej na potrzeby magazynowania z kategorii własnego użytku. Oznacza to, że cała magazynowana energia elektryczna oraz energia strat w magazynie, a także energia zużyta na potrzeby własne magazynu energii elektrycznej (np. klimatyzacja, oświetlenie, instalacje ppoż, itp.), analogicznie do wytwarzania, przesyłu i dystrybucji, nie będzie uznana za zużycie odbiorcy końcowego. Uzasadnieniem tego jest fakt, że energia wprowadzona do sieci z magazynu energii elektrycznej będzie po pewnym czasie zużyta przez odbiorcę końcowego, który poniesie koszty zarówno dotyczące transportu energii elektrycznej jak i koszty samej energii ze wszystkich obciążeniami przewidzianymi ustawą”. Ukróci to praktykę uiszczania opłaty przejściowej wobec magazynowanej energii. Ponadto, zmiana definicji jednocześnie spowoduje na korzyść zainteresowanych podmiotów zwolnienie z obowiązku przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia w stosunku do zużywanej przez magazyn energii. Finalnie, zgodnie z treścią Projektu nowelizacji zostanie poddana ustawa o podatku akcyzowym, na mocy czego magazyn energii nie będzie uznawany za nabywcę końcowego, co umożliwi uniknięcie podwójnego obciążenia raz wytworzonej energii podatkiem akcyzowym ze względu na to, że akcyzą obciążona jest energia dostarczona do odbiorcy końcowego. Natomiast poprzez zmianę ustawy o odnawialnych źródłach energii na korzyść podmiotów magazynujących energię ulegną przepisy dotyczące obliczenia opłaty OZE, tym samym ustanawiając dla nich zwolnienie z tej opłaty.
Podsumowując kwestię magazynowania energii, sami autorzy Projektu założyli, iż zmiany w tym zakresie dotyczą w przeważającej mierze usunięcia istniejących barier prawnych, co w ich opinii stworzy warunki do rozwoju magazynowania energii elektrycznej, natomiast „nie przewiduje się na obecnym etapie szczególnych zachęt dla magazynowania energii elektrycznej, poza czasowym zwolnieniem z opłaty za przyłączenie magazynu energii elektrycznej do sieci”. Pozytywnie należy ocenić ujednolicenie definicji, wprowadzenie szeregu nowych pojęć oraz zmiany dotyczące opłat, jednocześnie mając na uwadze, że Projekt stanowi wstęp do popularyzacji magazynowania energii w naszym państwie. Natomiast dla rzeczywistego upowszechnienia tego procesu będą konieczne dalsze nowelizacje oraz wyraźne wsparcie dla podsektora wytwórczego, podsektora przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej oraz dla odbiorcy końcowego/prosumenta.
Umożliwienie rekuperacji
Zgodnie z treścią Projektu oraz jego uzasadnieniem, stworzona zostanie podstawa prawna dla tzw. rekuperacji energii elektrycznej wprowadzanej ponownie do sieci trakcyjnej w następstwie hamowania pojazdów. Proponowanymi rozwiązaniami objęte zostaną pociągi, metro, tramwaje i trolejbusy.
Wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej wprowadzonej do sieci trakcyjnej przyłączonej do sieci dystrybucyjnej operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego albo sieci dystrybucyjnej operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego w następstwie hamowania pojazdów nie będzie objęte obowiązkiem uzyskania koncesji. Natomiast wobec sprzedawcy, zobowiązanego w rozumieniu ustawy o odnawialnych źródłach energii, ustanowiony zostanie obowiązek zakupu energii elektrycznej wprowadzonej do sieci, przy czym cena zakupu wynosić będzie 85% średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim kwartale. Ilość energii elektrycznej podlegająca obowiązkowi zakupu określana będzie w oparciu o rzeczywiste wskazania urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych, w które co do zasady jest wyposażony pojazd szynowy. W uzasadnieniu Projektu autorzy postulują, że zaproponowane rozwiązania pozwolą na urealnienie kosztów ponoszonych przez właścicieli ww. pojazdów odzwierciedlających rzeczywiste zużycie energii elektrycznej i korzystanie z sieci. Jak wskazuje M. Bartłomiejczyk w artykule „Rekuperacja energii hamowania w praskim systemie tramwajowym”, „wzrost liczby pojazdów elektrycznych komunikacji miejskiej, wyposażonych w zdolność hamowania odzyskowego stanowi szansę zmniejszenia energochłonności trakcji miejskiej. Istotna staje się ocena możliwości ograniczenia zużycia energii za pomocą zwiększenia stopnia rekuperacji.”. Wobec tego wprowadzenie podstawy prawnej dla funkcjonowania rekuperacji na gruncie polskiego ustawodawstwa należy ocenić jako pozytywny krok, rozpoczynający proces upowszechniania rekuperacji, który wymagać będzie dalszych działań i wsparcia na poziomie państwowym dla osiągnięcia skuteczności. Natomiast wciąż jest to niewystarczające dla popularyzacji tej gałęzi energetyki, pociągając za sobą konieczność dalszych nowelizacji, gdyż kompleksowe i efektywne uregulowanie można było wprowadzić już w Projekcie.
W przedmiocie transportu publicznego warto wskazać, że ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych zostanie poddana modyfikacjom w przedmiocie programu budowy stacji gazu ziemnego oraz przedsięwzięć w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci niezbędnych do przyłączenia tych stacji oraz obowiązku zapewnienia przez jednostki samorządu terytorialnego, aby odpowiednia liczba pojazdów napędzanych gazem ziemnym bądź energią elektryczną była wykorzystywana do realizacji zadań publicznych.
Zamknięty system dystrybucyjny
Nowymi przepisami zostanie wprowadzona legalna definicja zamkniętego systemu dystrybucyjnego (ZSD). Zgodnie z proponowanym w Projekcie nowym art. 9da ustawy Prawo energetyczne, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na wniosek operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, stwierdzać będzie drogą decyzji, że dany system jest zamkniętym systemem dystrybucyjnym, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki takie jak:
Uregulowanie pojęcia ZSD było nieodzowne wobec okoliczności, że obowiązki administracyjne, jakie ustawa Prawo energetyczne nakłada na część przedsiębiorców, są niewspółmierne do skali działalności jaką w rzeczywistości te podmioty wykonują. W uzasadnieniu Projektu zidentyfikowano problemy, z którymi borykają się np. duże zakłady przemysłowe, których warunki funkcjonowania w związku z zaszłościami historycznymi podyktowane są ich wcześniejszym statusem. Obecnie przedsiębiorstwa przyłączone do sieci dystrybucyjnej (lub przesyłowej) wciąż zapewniają dostawę energii elektrycznej do wielu swoich historycznych pododbiorców, a zgodnie z przepisami ustawy Prawo energetyczne, muszą uzyskać status przedsiębiorstw energetycznych, pomimo że działalność polegająca na dystrybucji i obrocie nie wchodzi w zakres ich podstawowej działalności gospodarczej. Jak wskazano, odmienny rodzaj ZSD wyodrębnił się wraz z powstaniem i rozwojem specjalnych stref ekonomicznych, kompleksów i centrów handlowych (wielkopowierzchniowych), centrów biurowych, wydzielonych osiedli mieszkaniowych oraz innych miejsc świadczenia usług wspólnych obsługujących łącznie wiele tysięcy nowych odbiorców energii elektrycznej. Niezależnie od modelu, przedsiębiorcy w istocie kwalifikujący się do uzyskania statusu operatora ZSD, obciążeni są nadmiernymi kosztami w skali odniesienia tych samych nakładów przez spółki dystrybucyjne, których działalność nastawiona jest wyłącznie na dystrybucję i nieproporcjonalne do profilu prowadzonej działalności regulowanej. Na dzień dzisiejszy konieczność uzyskania statusu przedsiębiorstwa energetycznego pociąga za sobą sprostanie ponadstandardowym wymaganiom (uzyskanie koncesji, zatwierdzanie taryfy, przedkładanie różnego rodzaju sprawozdań).
Według autorów Projektu, Prezes URE jako ZSD „może uznać w szczególności zakłady przemysłowe, centra handlowe i centra usług wspólnych, jeżeli spełniają przesłanki wskazane w ww. artykule. Proponowany przepis wyklucza natomiast możliwość przyznania statusu systemu zamkniętego spółdzielniom mieszkaniowym i deweloperom. Jednocześnie nie jest wykluczone przyznanie go podmiotom posiadającym osiedla przyzakładowe, w których zamieszkują pracownicy i emerytowani pracownicy danego podmiotu”. Tezy stawione w uzasadnieniu Projektu nie do końca znajdują potwierdzenie w proponowanym, powyżej przytoczonym brzmieniu przepisu i mogą wywołać w przyszłości trudności interpretacyjne. Nie wyjaśniono także, dlaczego zróżnicowniu poddane zostaną osiedla deweloperskie oraz osiedle przyzakładowe.
Na mocy proponowanej treści nowego art. 9dc ustawy – Prawo energetyczne, operator ZSD, co do którego została wydana przez Prezesa URE decyzja, zostanie ex lege zwolniony z enumeratywnie wskazanych obowiązków (istotne jest zwłaszcza zwolnienie z obowiązku przedkładanie taryf do zatwierdzenia Prezesowi URE). Tym samym regulacja ta będzie korzystna dla podmiotów zainteresowanych uzyskaniem przez ich system statusu ZSD.
Zgodnie z uzasadnieniem Projektu, ustanowienie definicji ZSD ma pobudzić rozwój przedsiębiorczości z zakresu ochrony środowiska i energetyki oraz konkurencyjność na rynku energii elektrycznej, a ponadto odciążyć Prezesa URE oraz wpłynąć pozytywnie na status odbiorców końcowych.
Zasady funkcjonowania systemu pomiarowego – systemy inteligentnego opomiarowania
Podstawę dla dokonania zmian w powyższym zakresie stanowi wdrożenie przepisów unijnych aktów prawnych, ale także np. zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego na terenie Polski. Zgodnie z nowymi rozwiązaniami, operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego będzie obowiązany dokonać do dnia 31 grudnia 2026 roku instalacji liczników zdalnego odczytu skomunikowanych z systemem zdalnego odczytu w punktach pomiarowych stanowiących co najmniej 80% łącznej liczby punktów pomiarowych u odbiorców końcowych przyłączonych do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV należących do tego operatora. Określono także harmonogram zmierzający do osiągnięcia powyższego celu, zgodnie z którym instalacja przedmiotowych liczników nastąpi stopniowo zgodnie z poniższymi wytycznymi:
Powyżej opisane postanowienia są najważniejszym elementem nowych regulacji dotyczących inteligentnego opomiarowania. Wprowadzony zostanie jednak szereg nowych przepisów bądź zmian dotychczasowych, w celu wdrożenia tego systemu.
Jak wskazali autorzy Projektu w jego uzasadnieniu, w założeniu proponowane rozwiązania mają przyczynić się do dalszego rozwoju rynku energii elektrycznej, zapewnić odbiorcom niezakłócony dostęp do energii elektrycznej oraz możliwość rozliczenia energii elektrycznej według rzeczywistego zużycia, jak również ochronę danych pomiarowych.
Warto wyróżnić fakt przeprowadzenia analiz kosztów i korzyści wdrożenia systemu inteligentnego opomiarowania, albowiem już kilka lat temu proponowano drogą nowelizacji ustawy Prawo energetyczne wprowadzenie takiego systemu. Wobec braku przeprowadzenia badań, w tym ustalenia opłacalności inwestycji, pomysł został poddany krytyce. Tym razem uniknięto powtórzenia tych błędów, zaś w uzasadnieniu Projektu przedmiotowa kwestia została szeroko i kompleksowo opisana.
Jak wskazano na podstawie analiz – co stanowi najistotniejszą korzyść – wdrożenie systemów inteligentnego opomiarowania umożliwi podejmowanie działań proefektywnościowych i stanowić będzie element budowy inteligentnych sieci elektroenergetycznych. Ponadto, z analiz kosztów i korzyści wdrożenia systemów inteligentnego opomiarowania wynika, że planowane korzyści tego wdrożenia przewyższają poniesione koszty, przy czym szybsze wdrożenie liczników zdalnego odczytu zwiększa przewagę korzyści nad kosztami tego wdrożenia. Zgodnie z analizami, przyczyni się to również do efektywnego zarządzania energią elektryczną zarówno po stronie podaży jak i popytu, co jest fundamentalne dla ograniczenia emisji CO2, oszczędności pierwotnych nośników energii oraz rozwoju odnawialnych źródeł energii elektrycznej u prosumentów. Efektem będzie także racjonalizacja zużycia energii elektrycznej w gospodarstwach domowych oraz zmniejszenie energochłonności gospodarki. Autorzy Projektu wyróżnili szereg korzyści dla odbiorców końcowych, które spowoduje wprowadzenie systemów inteligentnego opomiarowania. Wskazano także na doświadczenia innych państw w zakresie wdrażania tego systemu.
Wielostronne, spójne uzasadnienie Projektu w przedmiocie systemów inteligentnego opomiarowania pozwala na sformułowanie tezy, że kwestia wdrożenia tych systemów została przez autorów Projektu gruntownie przemyślana oraz opracowana, natomiast termin ostatecznego wdrożenia jest odległy i korzystne byłoby szybsze doprowadzenie do poziomu 80% liczby punktów pomiarowych.
Polityka energetyczna
W Projekcie przewidziano modyfikację regulacji dotyczących polityki energetycznej państwa. Dotychczas w art. 13 ustawy Prawo energetyczne opisane były cele tej polityki, natomiast art. 14 ustawy Prawo energetyczne precyzował poszczególne jej elementy. Obecnie obowiązujący art. 15 ustawy Prawo energetyczne stanowi, że polityka energetyczna państwa jest opracowywana co 4 lata zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju kraju i zawiera ocenę realizacji polityki energetycznej państwa za poprzedni okres, część prognostyczną obejmującą okres nie krótszy niż 20 lat oraz program działań wykonawczych na okres 4 lat zawierający instrumenty jego realizacji.
Zgodnie z proponowaną treścią Projektu, w tekście art. 13 dokonano pozornie zmian kosmetycznych i nieuważny obserwator mógłby uznać, że brzmienie tego przepisu nie ulegnie w praktyce zmianie. Jednakże porównując zdanie zawarte w art. 13 ustawy Prawo energetyczne w obecnym stanie prawnym: „Celem polityki energetycznej państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, a także ochrony środowiska” oraz postulowanym „Celem polityki energetycznej państwa jest bezpieczeństwo energetyczne kraju, przy zapewnieniu wzrostu konkurencyjności gospodarki, a także zmniejszenia negatywnego oddziaływania sektora energii na środowisko” można wysunąć wniosek, że w istocie przesunięto nacisk na bezpieczeństwo energetyczne, zaś pozostałe wartości stanowią cele podrzędne, wręcz są wobec bezpieczeństwa energetycznego służebne. W nowym brzmieniu pominięto efektywność energetyczną, zaś ochrona środowiska zamiast stanowić wartość samą w sobie, została uwzględniona jako zmniejszenie negatywnego oddziaływania sektora energii. Wobec dokonywanych działań na szczeblu rządowym, wystąpień członków ministerstw dotyczących Polityki Surowcowej Państwa czy Polityki Energetycznej Państwa powyższa zmiana jest niepokojąca, sugeruje bowiem możliwość marginalizacji celów środowiskowych i przyznania pierwszeństwa bezpieczeństwu energetycznemu kosztem ochrony środowiska, np. poprzez kontynuację dominacji węgla jako głównego paliwa wykorzystywanego w elektrowniach. Ponadto, uchylony w całości zostanie art. 14 ustawy Prawo energetyczne, zgodnie z którym w polityce energetycznej uwzględnić należało m.in. działania w zakresie ochrony środowiska oraz rozwój wykorzystania instalacji odnawialnego źródła energii, co również może spowodować pomijanie tych kwestii w przyszłości podczas kreowania polityki energetycznej Polski. W przedmiocie proponowanej treści art. 15, polityka energetyczna państwa ma być opracowywana zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju kraju i zawierać w szczególności diagnozę sytuacji w sektorze energii, priorytetowe kierunki działań państwa w sektorze energii oraz prognozy zmian bilansu paliwowo-energetycznego. Porównując, obecne brzmienie tego przepisu, dostrzec można rezygnację z przeprowadzania ewaluacji dotychczasowej polityki energetycznej oraz założenia długofalowości polityki.
Nowelizacja w przedstawionym zakresie stanowi podwaliny pod tworzony dokument strategiczny - Politykę Energetyczną Państwa. Być może treść przygotowywanego dokumentu rozwieje powstałe i wyrażone powyżej wątpliwości. Obawy budzi jednak sformułowanie zawarte w uzasadnieniu Projektu, iż kształt zmian ma pozwolić na elastyczne kształtowanie formuły dokumentu, co budzi wątpliwości co do ostatecznej treści Polityki. Należy mieć na uwadze, że ochrona środowiska obecnie nie stanowi kwestii kluczowej i zasługującej na szczególne względy (również prawne) w świetle działań rządu. Ryzyko marginalizacji tego segmentu jest wysoce prawdopodobne wobec braku sprecyzowania w Projekcie elementów Polityki Energetycznej Państwa.
Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
